Sytuacja demograficzna Polski jest zła – to stwierdzenie, jeszcze dekadę temu pozostające na marginesie debaty  publicznej, dziś stało się powszechnie przyjmowaną oczywistością. Podejmowano rozmaite, mniej lub bardziej udane próby poprawy sytuacji przy pomocy interwencji publicznych. Liczne ośrodki i środowiska odnosiły się do tego zagadnienia, a rząd opublikował „Strategię Demograficzną 2040”.

Celem poniższego raportu jest synteza najcenniejszych naszym zdaniem dotychczas przedstawionych diagnoz i propozycji oraz przedstawienie własnych rekomendacji. Uważamy to za konieczne tym bardziej, że często wprost lub milcząco jako rozwiązanie problemu wskazywane jest osiedlenie po prostu w Polsce milionów imigrantów. Nieodwracalna zmiana struktury narodowościowej mieszkańców Polski nie jest jednak żadnym wyjściem z trudnej sytuacji, tylko leczeniem dżumy cholerą.

Oddajemy ten raport w ręce czytelnika wierząc, że warunkiem odwrócenia złej sytuacji demograficznej Polski jest przezwyciężenie fatalizmu. Wyczuwamy tkwiący w klimacie debaty publicznej na ten temat determinizm – przekonanie, że choć o demografii mówić wypada, to de facto niewiele da się w tej sprawie realnie osiągnąć. Być może dlatego hojne programy, w teorii mające działać pronatalistycznie, są w praktyce kierunkowane na inne cele. My uważamy, że zmiana jest możliwa i przekonanie do tego szerszego grona odbiorców było również ważnym motywem autorów raportu.